Szlak żółty


Bachotek - jez. Strażym - jez. Kochanka - jez. Zbiczo -Jez. Ciche - Górale, ZB. żółte, 21,3 km

Szlak wiodący wzdłuż zach. odgałęzienia jezior odwadnianych przez Skarlankę, towarzyszący najpiękniejszym jeziorom Pojezierza Brodnickiego i przecinający duże kompleksy leśne. Na trasie rezerwat "Bachotek".
Wędrówkę rozpoczynamy w Stanicy Wodnej PTTK w Bachotku, gdzie można skorzystać z noclegu, wyżywienia i sprzętu wodnego.
Od przystanku PKS, znajdującego się przy asfaltowej drodze na pn. skraju terenów Stanicy, idziemy za zn. żółtymi ścieżką w prawo skos, wzdłuż ogrodzenia i nad jez. Bachotek skręcamy w prawo. Nad brzegiem rośnie olszyna (olcha czarna i szara), po prawej młody bór sosnowy z domieszką brzozy. Docieramy do żużlowej drogi; tu spotykamy zielony szlak. Idziemy dalej w lewo za zn. żółtymi i zielonymi. Przechodzimy przez most na Skarlance, a za nim do pomnika upamiętniającego ofiary II wojny światowej (1,0 km). Zielony szlak prowadzi w lewo w kierunku Tamy Brodzkiej, my udajemy się za zn. żółtymi w prawo, w żużlową drogę i po niespełna 100 m schodzimy z niej ścieżką w prawo. Zarośnięta trawą dróżka jest ledwo widoczna, ale po kilkudziesięciu metrach staje się wyraźniejsza i prowadzi w " tunelu ", krzewów, głównie leszczyny. Po prawej stronie teren podmokły, za nim płynąca Skarlanka, po lewej gęsty zagajnik. Gałęzie krzewów zwisają nisko, niekiedy trzeba je odgarniać rękoma. Po kilkuset metrach od zejścia z głównej drogi, teren zaczyna się wznosić. Wchodzimy do boru wysokopiennego z dużym udziałem leszczyny w podszycie. Na rozwidleniu ścieżek skręcamy w prawo i dochodzimy do rozlewisk Skarlanki. Za nimi półwysep z wczesnośredniowiecznymi grodziskami, porośnięty borem sosnowym. Pomiędzy półwyspem a Skarlanką rozpościera się, widoczne z trasy, rozległe torfowisko z szuwarem turzycowym, mannowym i rzadko spotykanym szuwarem kłociowym. Jest to fragment rez. "Bachotek".
W miejscu, w którym kończy się piękny starodrzew sosnowy z udziałem dębów i brzóz, ścieżka biegnie w lewo pod górę, a my idziemy lekko w prawo przez młody bór sosnowy z domieszką grabów. Przy malowniczej polance dogodne dojście do wody. Dalej przejście jest częściowo zatorfione lub zarastające i niekiedy trudne do przebycia. Nad wodą rosną wysokie olchy, a z lewej bór sosnowy. Mijamy myśliwską ambonę, a za rozwidleniem ścieżek idziemy prosto, wśród gęstych krzewów malin i jeżyn, dochodząc do jez. Strażym. Na wysokości końca półwyspu wcinającego się w jezioro spotykamy okazy dzikiego chmielu. Omijamy zarośniętą zatoczkę i dalej wzdłuż brzegu dochodzimy do dużej, nadwodnej polany, dawnej bindugi, gdzie przygotowywano kiedyś tratwy do spławiania (3,3 km). Było to miejsce tradycyjnych obozowisk harcerskich, ale ze względu na zwiększoną ochronę tej części Parku, miejsce to wyłączono z turystycznego biwakowania. Przy polanie wąski dostęp do wody i prowizoryczna kładka. Na przeciwległym brzegu jeziora, przy młynie i tartaku w Grzmięcej, ujście Skarlanki.
Po przecięciu polany idziemy szeroką, wygodną, nadbrzeżną dróżką, przy której rosną okazałe brzozy i dęby. Dalej, po lewej bór sosnowy. Po chwili kończy się starodrzew i zaczyna młodnik. Dróżka wiedzie w zielonym "tunelu" krzewów i młodych dębów. Omijamy zarastającą zatokę jez. Strażym i wzdłuż kanału łączącego jez. Zbiczno z jez. Strażym dochodzimy do asfaltowej szosy Zbiczno - Pokrzydowo. Kierujemy się w prawo i przechodzimy przez mostek na kanale (4,2 km). Za mostem skręcamy w lewo, w kierunku ośrodka turystyczno-wypoczynkowego "Helioturu" w Zbicznie, w którym można skorzystać z noclegu oraz wyżywienia. Przy bramie ośrodka szlak odchodzi w prawo i wydeptaną w lesie wąską ścieżką wiedzie nad malowniczym, niewielkim jez. Kochanka. Na mszarze torfowiskowym można tu spotkać owadożerną rosiczkę okrągłolistną (chron.). W wysokopiennym borze sosnowym rosną dość liczne dęby, a w runie występują duże płaty borówki brusznicy i borówki czernicy.
Dochodzimy do drogi polnej. Skręcamy w lewo w piaszczystą drogę prowadzącą przez sosnowy zagajnik. W miejscu, gdzie teren zaczyna się wznosić idziemy w lewo mało widoczną i słabo oznakowaną ścieżką. Szlak znowu biegnie nad jez. Kochanka, początkowo w młodym lesie sosnowym z domieszką dębu, brzozy i świerka. Dalej zaczyna się widny bór wysokopienny z podszytem dębu, brzozy i jałowca. W pn., zarośniętej części jeziora rośnie lasek brzozowy, częściowo obumierający, sterczą tu liczne kikuty martwych drzewek. Szlak okrąża ten podmokły teren i biegnie pod górę wzdłuż ogrodzenia ośrodka wypoczynkowego PT ,.Heliotur", przecina drogę i omijając bramę oddala się stopniowo od ogrodzenia. Przechodzimy przez niewielkie obniżenie, mając po lewej stronie zarośniętą część jez. Zbiczno. Dróżka prowadzi w pięknym, cienistym starodrzewie z bogatym podszytem. Po przecięciu obniżenia droga biegnie kilkudziesięciometrowej szerokości "półką", wykształconą w zboczu otaczającym rynnę jeziorną, przez bór świeży o rzadkim podszycie, wyścielony bujnymi trawami, jeżynami i malinami.
Po ok. 600 m kończy się zarośnięta zatoka jez. Zbiczno. Z lewej strony roztacza się widok na jego taflę, przeciwległe wysokie brzegi oraz pojedyncze zabudowania wsi Zbiczno. Na rozwidleniu dróg skręcamy ukośnie w prawo, pod górę. Droga biegnie na pewnym odcinku krawędzią zbocza, a następnie opada w dół. Po lewej dąb - pomnik przyrody, a po prawej, powyżej krawędzi zbocza, domki campingowe. Dochodzimy do ośrodka wypoczynkowo-wczasowego Kombinatu Budowlanego z Torunia. Mijamy piaszczystą plażę zabezpieczoną żelbetonowym - oporowym, zakrytym drewnianą palisadą. Przy plaży pomosty kąpielowe i żeglarskie. Dalej szlak przechodzi obok jadłodajni i skręca w lewo w betonową drogę wiodącą w szpalerze wspaniałych lip i klonów, które przewiduje się objąć ochroną rezerwatową. Po lewej mijamy domki campingowe, a po prawej leśniczówkę Rytebłota. Nawierzchnia drogi przechodzi w brukowaną, a następnie tłuczniową. Przecinamy niewielki strumyk odwadniający kompleks łąk za leśniczówką. Z lewej widok na jez. Zbiczno i małą wyspę. Idziemy teraz pięknym, wysokopiennym lasem z dużym udziałem dębów. Mijamy położone nad jeziorem ogólnodostępne pole namiotowe. Drogą, ponownie brukowaną, dochodzimy do asfaltowej szosy Brodnica-Ciche. Skręcamy w lewo i przechodzimy przez most nad kanałem łączącym Jez. Ciche z jez. Zbiczno (8,2 km).
Od tego miejsca szlak nie jest wyraźnie oznakowany. Idąc szosą mijamy przyst. PKS Rytebłota oraz ładnie wkomponowany w krajobraz parking. W odległości ok. 500 m od mostku szlak skręca w dróżkę odchodzącą ukośnie w prawo. Zaraz za mostkiem można skręcić w prawo, w nieoznakowaną ścieżkę, wiodącą wzdłuż kanału w starodrzewie sosnowo-świerkowym z podszytem z leszczyny i kruszyny. Dochodzimy nią do małego jez. Tomaszek (Karaś). Przed nim, nad kanałem rośnie potężny dąb. Idziemy dalej wzdłuż jeziorka, otoczonego trudno dostępnym, podmokłym terenem. Po lewej bór sosnowy z podszytem świerku, dzikiego bzu koralowego i jarzębiny. W runie borówka, konwalijka dwulistna, paproć orlica pospolita i mchy. Przechodzimy przez gęsty młodnik z udziałem grabu oraz świerka i wchodzimy ponownie do sosnowego boru wysokopiennego, z grupami dębów nad jeziorkiem.
Ścieżka prowadzi do szosy, którą skręcamy w prawo, by po kilkudziesięciu metrach, w pobliżu pomnikowego dębu rosnącego po lewej stronie, ponownie zagłębić się w las, wspomnianą już dróżką, biegnącą w prawo w skos, którą prowadzi szlak żółty. Wiedzie ona młodym, zacienionym lasem na żyznym siedlisku grądowym. Z prawej strony widoczna tafla jez. Tomaszek.
Po ok. 300 m mijamy drogę, dochodzącą z lewej strony i podążamy dalej prosto, wysokim, bardziej prześwietlonym lasem z dębem czerwonym (po lewej stronie drogi) i okazami buków. W runie występują m. in.: jastrzębce (żółte koszyczki) i trędownik bulwiasty o nieprzyjemnej woni. Po prawej stronie drogi pozostawiamy duże skupisko okazałych buków i po przejściu ok. 800 m od szosy, dochodzimy do niewielkiego oczka wodnego i rosnącego za nim pięknego dębu. Ładne miejsce widokowe. Stąd w prawo prowadzi dróżka nad Jez. Ciche, my idziemy prosto za m. żółtymi, drogą brukowaną, przez młody las sosnowy. Przechodzimy pod linią elektryczną i podchodzimy pod górę. Przy dróżce w lewo bruk się kończy, a po kilkuset metrach osiągamy rozwidlenie dróg. Szlak wiedzie prosto, lekko opadając. Na następnym skrzyżowaniu skręcamy w lewo. Po ok. 100 m mijamy z lewej podmokłe obniżenie. Idziemy przez piękny bór sosnowy z bogatą roślinnością zielną, wśród której występują: paproć orlica, trawy (trzcinnik leśny i piaskowy), maliny, konwalia majowa, siódmaczek leśny, tomka wonna oraz borówki, Z lewej strony zarastające jeziorko i 2 dróżki. Z prawej strony drogi zaczyna się młodnik. Przechodzimy prosto przez skrzyżowanie, mając po lewej stronie uboższy już na tym odcinku bór sosnowy, a po prawej młodnik. W miejscu gdzie młodnik się kończy, w odległości kilkunastu metrów zaczyna się strome zbocze, do którego dochodzą wody Jez. Cichego, pozbawionego na tym odcinku roślinności przybrzeżnej.
Dróżka wiedzie sandrową "półką" szerokości kilku metrów. Po lewej zbocze wznosi się, po prawej opada. W pobliżu rośnie dużo malin. Stopniowo "półka" poszerza się, a zbocza obniżają. Przechodzimy przez strumyk, płynący w przecinającym brzegi jeziora wąwozie, za którym las staje się bardziej wilgotny. Spotykamy więcej buków i grabów. Wzdłuż drogi występują również modrzewie, na których trafia się dziki chmiel. Przechodzimy przez następny strumyk z przepustem betonowym i dalej idziemy w borze sosnowym z podszytem grabu. Po prawej, na Jez. Cichym malownicza wysepka zwana Kępą. Wchodzimy w młodszy las (drągowina sosnowa) z dębami czerwonymi przy drodze, a następnie mijamy długi odcinek zachowanego tu ze względów krajobrazowych i wodochronnych nadbrzeżnego starodrzewu sosnowego. W borze wawrzynek wilczełyko (chron.). W miejscu, w którym droga zaczyna oddalać się od jeziorka, wchodzimy w młodnik. Za nim skrzyżowanie dróg (13,3 km). Szlak skręca w lewo.
Po prawej, w odległości niespełna 100 m, nad pn.-zach. krańcem Jez. Cichego, znajduje się duża polana. Na jej brzegu wąskie pomosty (częściowo zniszczone). Miejsce nadaje się do kąpieli. Zach. strona jeziora ma na prawie całej długości klifowe brzegi, gdzie woda dochodzi bezpośrednio do stromego zbocza, więc brak jest roślinności szuwarowej. W części pn., gdzie brzegi są łagodniejsze, rośnie dość bujna roślinność. Jej występowanie możemy zaobserwować w sąsiedztwie polany. Bezpośrednio nad wodą widać olszę czarną i wierzbę szarą. Dalej od brzegu występują: szczaw lancetowaty, pałka szerokolistna, oczeret jeziorny i grążele.
Od skrzyżowania szlak prowadzi lekko pod górę przez piękny starodrzew sosnowy z udziałem buka i dębu. Po dojściu do następnej drogi skręcamy w lewo, a przez kolejne skrzyżowanie idziemy prosto. Po prawej mamy cienisty bór sosnowo-dębowy, po lewej bardziej widny sosnowo-brzozowy, z runem trawiastym. Nad nami linia elektryczna. Na rozwidleniu kierujemy się w prawo, drogą bardziej wyjeżdżoną. Otacza nas bór sosnowy z podszytem dębu i świerka. Po lewej stronię drogi mijamy 2 dęby zbliżone wiekiem, lecz o różnych kształtach: rozłożysty i piramidalny, rosnące prawdopodobnie w różnych warunkach.
Dochodzimy do skrzyżowania ze szlakiem niebieskim (15,0 km). Szlak żółty prowadzi prosto brukowaną drogą, która następnie łukiem opada. Na rozwidleniu skręcamy w prawo, w drogę na grobli, przecinającej torfowisko zarośnięte łozą, wierzbą czarniawą i olszyną. Przechodzimy przez mostek na Strudze Brodnickiej, łączącej tym odcinku jez. Mieliwo - po prawej i jez. Sosno - po lewej. Droga prowadzi pod górę i wiedzie młodym lasem sosnowym przez wzniesienie (rygiel) oddzielające oba jeziora. W jez. Mieliwo, występuje jezierza morska - rzadko w Polsce spotykana roślina wodna. Przechodzimy przez kolejne obniżenie pomiędzy jeziorami. Z prawej strony mijamy drogę (16,0 km), prowadzącą wzdłuż zach. brzegu jez. Mieliwo, do rezerwatu o tej samej nazwie, położonego w odległości ok. 3 km od drogi brukowanej. Idziemy dalej prosto zagłębiając się w wysokopienny bór sosnowy z bogatym runem (borówka czernica).
W odległości ok. 1,6 km od drogi wiodącej do rez. "Mieliwo", a 17,6 km od początku trasy, możemy zejść ze szlaku i obejrzeć malownicze jeziorka śródleśne. Idąc w lewo leśną dróżką. po ok. 250 m dochodzimy do drogi kołowej i skręcamy w nią w lewo. Po kilkudziesięciu metrach kierujemy się w drogę w prawo, z której schodzimy w pierwszą dróżkę ponownie w prawo nad Jez. Leśne Małe (Małe Smolno). Jeziorko jest płytkie, zarastające, z szerokim pasem trzcin rosnących również na wysepkach w towarzystwie krzewów wierzby. Przy brzegu pas turzyc i krzewiastych wierzb, Dalej dróżką, którą przyszliśmy, oddalamy się od jeziorka. Na skrzyżowaniu skręcamy w prawo na wilgotną ścieżkę wzdłuż pn. brzegu Jez. Leśnego Dużego (Duże Smolno). Na jeziorze wysepki porośnięte trzciną, wierzbą i niekiedy brzózkami. Wzdłuż podmokłego brzegu z krzewami wierzb, spotkać można mnóstwo żab o jaskrawo zielonym ubarwieniu. Po dojściu do drogi skręcamy w prawo. Przechodzimy przez mały strumyk wpadający do Jez. Leśnego Małego i idąc pod górę docieramy do następnej drogi, którą kierujemy się w prawo. Po kilkudziesięciu metrach osiągamy wspomniana wyżej drogę kołową i skręcamy w lewo. Po ok. 300 m znajdujemy się ponownie na szlaku żółtym, wiodącym brukowaną drogą.
Po obu stronach bór sosnowo-dębowy. Po prawej stronie mijamy ogrodzoną szkółkę leśną i w odległości ok. 1,3 km od ponownego wejścia na szlak dochodzimy do skraju lasu (19,7 km), a zarazem do granicy Brodnickiego Parku Krajobrazowego (tablica informacyjna). Szlak prowadzi dalej asfaltową drogą. W odległości 50 m od lasu, po lewej stronie szosy, 2 jawory oraz zabytkowa aleja z lipami i grabami. Przy zagrodzie skupisko ogromnych lip i 2 duże dęby. Wracamy na szlak i szosą kierujemy się do wsi Górale. Po przejściu 1 km szlak skręca w prawo w kierunku Jez. Głowińskiego i dalej do wsi Ostrowite. Idziemy jeszcze ok. 600 m prosto i wędrówkę kończymy przy przyst. PKS w Góralach (21,3 km). We wsi znajduje się zabytkowy kościół drewniany z I poł. XVIII w. i 2 zabytkowe chaty drewniane z przeł. XVIII i XIX w. oraz z końca XIX w.

źródło: "Brodnicki Park Krajobrazowy", Stefan Iwicki, Andrzej Zielski, Wydawnictwo PTTK "Kraj", Warszawa 1990


Aktualizacja: 2008.11.04, stat: 5704